Het kabinet ziet het pensioenakkoord als onderdeel van een toekomstbestendige arbeidsmarkt. En het kabinet verwacht dat pensioen transparanter en persoonlijker wordt. Betere aansluiting bij de ontwikkelingen in de maatschappij en op de arbeidsmarkt is hierdoor mogelijk. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen zorgt voor kleinere verschillen tussen werknemers en zelfstandigen. En van 2021 tot en met 2025 is er een regeling voor vervroegde uittreding. Werkgevers kunnen dat aanbieden zonder daarover belasting te betalen.  

Werk pensioenakkoord gaat achter de schermen verder
De uitwerking van het pensioenakkoord gaat na de consultatie van begin 2021 over de Wet toekomst pensioenen in stilte verder. Het ministerie van SZW is aan de slag met de reacties op de consultaties en met nadere uitwerking van de lagere regelgeving. Daarover is contact met de partijen bij het pensioenakkoord, de pensioenkoepels en de toezichthouders. Verder is er afstemming met de Belastingdienst, het Adviescollege toetsing regeldruk en het College voor de Rechten van de Mens. Daarna adviseert de Raad van State. Volgens de huidige planning wordt het wetsvoorstel begin 2022 bij de Tweede Kamer ingediend. Het ministerie van SZW stelt de lagere regelgeving open voor consultatie als het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gaat.

Praktisch inrichten uitkeringsfase
Achmea Pensioenservices reageerde op de consultatieversie van het wetsvoorstel. Via de Pensioenfederatie zijn wij aangehaakt bij de bespreking van de in de consultatie gesignaleerde zaken. Een van onze punten is dat de administratieve inrichting van de uitkeringsfase voor de flexibele premieregeling prima vorm gegeven kan worden zoals wij dit nu al doen in de verbeterde premieregeling. We zien namelijk als uitvoeringsorganisatie van pensioenfondsen met verbeterde premieregelingen vanuit de praktijk mogelijkheden om het wetsvoorstel te verbeteren. Op die manier kan de uitkeringsfase van het nieuwe contract administratief aansluiten bij wat er nu in de praktijk al werkt bij de verbeterde premieregeling. Dat kan naar onze mening prima zonder het eigen karakter en van de verschillende contracten uit het oog te verliezen.

Wetsvoorstel pensioen bij scheiding
De verdeling van het pensioen bij scheiding wordt anders. Straks wordt het pensioen standaard geconverteerd zonder aanvraag. Verevening kan alleen nog op verzoek. Pensioenuitvoerders krijgen daardoor een veel grotere rol. De bedoeling is dat het wetsvoorstel pensioen bij scheiding per 1 januari 2022 in werking treedt. Het kabinet vindt dat de haalbaarheid van de ingangsdatum afhangt van het parlementaire proces. Maar pensioenfondsen hebben als de wet definitief duidelijk is nog ten minste een jaar de tijd nodig om de wet te implementeren. De Kamer dringt inmiddels aan op verder uitstel. Het kamerlid Van Dijk (PvdA) diende namelijk een verzoek in om de behandeling van het wetsvoorstel uit te stellen en tegelijk te behandelen met de Wet toekomst pensioenen. Inhoudelijk vinden wij het een goed idee om pensioen bij scheiding in samenhang te behandelen met de Wet toekomst pensioenen.

De tijdslijnen blijven ambitieus
Voldoende implementatietijd is van belang. Het kabinet wil het wetsvoorstel Wet toekomst pensioenen begin 2022 aan de Tweede Kamer sturen. Sommige pensioenfondsen willen al per 1 januari 2023 overstappen op een nieuwe pensioenregeling. Zelfs als dat op onderdelen zou kunnen, lijkt dat in de praktijk heel lastig haalbaar. En het lukt vrijwel zeker niet als partijen willen invaren. Toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) heeft volgens het concept wetsvoorstel namelijk 6 maanden de tijd om een voorgenomen besluit tot invaren te beoordelen. Pensioenfondsen moeten het voornemen tot invaren in dat geval dus uiterlijk medio 2022 aan DNB melden. Dat kan alleen als de wet- en regelgeving daarvóór is afgerond. En dat is onzeker. En als dat lukt, moeten er ook complexe berekeningen worden gemaakt voor het invaren en een nieuwe pensioencommunicatie opgezet. Voor berekeningen en de opzet van pensioencommunicatie moet ook de lagere regelgeving bekend zijn. En dat is nu nog in het geheel niet het geval. Bovendien is de lagere regelgeving essentieel bij het maken van een verantwoorde keuze tussen de contracten.

Vernieuwing arbeidsmarkt
De Tweede en Eerste Kamer gaan begin 2022 met de wijziging van het pensioenstelsel aan de slag. De overstap naar een nieuw pensioenstelsel is een meerjarig project. Het kabinet roept partijen op vroegtijdig met elkaar samen te werken op weg naar nieuw stelsel. Er komt een informatieplatform waar de handleidingen van de Stichting van de Arbeid staan. En er komt een gezamenlijke roadmap voor de publiekscommunicatie over de stelselvernieuwing. Tijdens Prinsjesdag plaatst het kabinet de vernieuwing van pensioen in het bredere kader van de vernieuwing op de arbeidsmarkt.De voorstellen van de commissie Borstlap zijn relevant voor de arbeidsmarkt. Deze commissie onderzocht de Nederlandse regels rond werk. Het kabinet verwijst een aantal keer naar de adviezen van de commissie Borstlap en wil werkenden gelijker behandelen en mobiliteit versterken.

Door Lieke Haijemaije, beleidsadviseur