Het nieuwe pensioenstelsel komt er aan. Sociale partners of deelnemersverenigingen en pensioenfondsen werken samen om uiterlijk per 2027 over te stappen. Een aantal pensioenfondsbestuurders van ondernemingspensioenfondsen en beroepspensioenfondsen bediscussieerde met een SWOT-methode de belangrijkste kansen, bedreigingen sterktes en zwaktes van die overstap. Ze deden dat het vanuit het perspectief van pensioenfondsen. Opvallend is dat zij vooral de goede relaties tussen de betrokken partijen als de grootste kracht zien. De grootste uitdaging is het tijdig implementeren van de Wet toekomst pensioenen.

Analyse van een complex en meerjarig traject
Met de Wet toekomst pensioenen stapt Nederland over op premieregelingen. Pensioenfondsen en sociale partners of deelnemersverenigingen hebben elk hun eigen rol bij die overstap. Duidelijk is dat een complex en intensief meerjarig project voor ligt. Meerdere pensioenfondsen maakten daarom samen een SWOT-analyse. Bij uitstek een methode om focus aan te brengen.

In de SWOT-analyse stelden ze vast wat de belangrijkste kansen en bedreigingen zijn rond het nieuwe stelsel. En welke sterktes en zwaktes ter beschikking staan om op die kansen en bedreigingen te reageren. Na de bijeenkomst gaven bestuurders van 10 pensioenfondsen aan hoe vastgestelde sterktes en zwaktes te ‘scoren’ ten opzichte van de kansen en bedreigingen.

Plus: verwachte invloed op een uitvoerbare regeling
De grootste sterkte is "We hebben een goede binding met stakeholders. Goede relatie en korte lijnen met sociale partners of deelnemersverenigingen.". Deze sterkte helpt ondernemingspensioenfondsen en beroepspensioenfondsen vooral bij de kans "Sociale partners of deelnemersverenigingen 'aansporen' om tot uitvoerbare regelingen te komen." En de bedreiging "Sociale partners of deelnemersverenigingen spreken een niet of moeilijk uitvoerbare regeling af.". Pensioenfonds en werkgever en deelnemersvereniging hebben een gezamenlijk belang: het komen tot een uitvoerbare regeling. Tijd en aandacht zit op dit moment vooral in het benutten van die goede binding met stakeholders. En de korte lijnen met sociale partners of deelnemersverenigingen. Ondersteunende sterkte daarbij is "Onze deelnemers hebben veel vertrouwen in ons pensioenfonds."

Min: wet heeft impact op administratiesystemen
De Wet toekomst pensioenen is nog niet gereed. Maar al wel duidelijk is dat de nieuwe wetgeving grote effecten heeft op de it-systemen achter pensioenregelingen. Dat zien pensioenfondsen dan ook als grootste zwakte: “Onze huidige administratiesystemen zijn nog niet ingericht op uitvoering volgens de nieuwe wet- en regelgeving”. De combinatie met de bedreiging “Tijdigheid, juistheid en volledigheid oplevering nieuwe administratiesystemen” kreeg de hoogste score van de pensioenfondsbestuurders. Achmea Pensioenservices herkent deze uitdaging. Slimme keuzes bij het inrichten van de nieuwe pensioenregelingen, helpen om de administratie eenvoudiger te maken. Dat geldt ook voor het laten vervallen van bijvoorbeeld overgangsbepalingen uit het verleden. Hier hebben pensioenfondsbesturen, sociale partners en deelnemersverenigingen zelf invloed door de keuzes die ze maken.

Uit de theorie: SWOT analyses zorgen voor de juiste aandachtspunten en acties
De stap na het maken van de SWOT analyse is op de aandachtspunten de juiste acties zetten. Van invloed is welke combinatie van belangrijke kansen, bedreigen sterktes en zwaktes er zijn. Uit de gezamenlijke SWOT analyse komen 2 aandachtspunten naar voren met elke een ander soort actie.

• Het eerste belangrijke aandachtspunt: opzet van de nieuwe regeling
  Er is een sterkte, namelijk dat er een goede relatie is met sociale partners en deelnemersverenigingen. In combinatie met een bedreiging. Er is namelijk de mogelijkheid dat sociale partners of deelnemersverenigingen een moeilijk uitvoerbare regeling afspreken. De actie die bij zo’n combinatie van sterkte en bedreiging hoort, is zorgen voor de juiste beeldvorming bij sociale partners. Dus pensioenfondsen laten sociale partners weten wat er wel en niet handig is om af te spreken voor een nieuwe regeling. Pensioenfondsen hebben volgens toezichthouder DNB hierin immers een regiefunctie. Uitvoeringsorganisaties kunnen fondsen ondersteunen bij een handige opzet van de nieuwe regeling.

• Het tweede aandachtspunt: wet en administratieve systemen
  Een tweede aandachtspunt is een andere combinatie, namelijk van een zwakte en een bedreiging. De zwakte is dat de wet én de administratieve systemen nog niet klaar staan voor nieuwe regelingen. Er is de bedreiging van de tijdsdruk om het juist en volledig voor elkaar te krijgen. Pensioenfondsen zijn immers verantwoordelijk voor de juiste uitvoering van de wet en voor een solide administratie. Er hoort een dubbele actie bij zo’n combinatie van zwakte en bedreiging. Pensioenfondsbestuurders moeten een goed beeld krijgen van hoe zo’n toekomstig systeem er uit moet zien. Een nauwe samenwerking met hun uitvoeringsorganisaties helpt om de benodigde administratiesystemen tijdig, juist en volledig in te richten. En om de voortgang te bewaken.

In de praktijk: aan de slag met heldere aandachtspunten en acties
De theorie van de SWOT analyse helpt om in de praktijk focus aan te brengen. De aandachtspunten en acties zijn duidelijk. De pensioenfondsbestuurders die deelnamen aan de gezamenlijke SWOT sessie kunnen daarbij gelukkig vertrouwen op de goede binding met hun stakeholders en de goede relatie en korte lijnen met sociale partners of deelnemersverenigingen.

Auteur: Robert Meulenbroek, adviseur risicomanagement pensioenfondsen

Bent u geïnteresseerd in het opstellen van een SWOT en confrontatiematrix voor uw eigen pensioenfonds?
Robert Meulenbroek staat u graag te woord via telefoonnummer 06 19 29 74 62, of via e-mail.