In het nieuwe pensioenstelsel zijn er 2 pensioencontracten. Beide contracten hebben een variabele uitkering die meebeweegt met financiële resultaten. Dat lijkt op elkaar. Maar in de praktische uitvoering kan er een flink verschil zijn, terwijl dat niet nodig is. In 3 stappen ben je er. Zet zowel in het solidaire pensioencontract als in de flexibele premieregeling de uitkeringen meer centraal. Maak van gepensioneerden 1 collectief. En tot slot vaar ook de rechten van gepensioneerden als 1 leeftijdscohort in. De 3 stappen samen maken pensioen beter uitlegbaar. Bovendien kan de administratie leunen op principes die zich in de praktijk al bewezen hebben. Het kan naar onze inzichten gewoon binnen de regels van de Wet toekomst pensioenen.

1. Houd niet alleen de pensioenvermogens maar ook de uitkeringen in de gaten
Administreer naast de pensioenvermogens ook de uitkeringen. Dit kan tegelijk en het bijt elkaar niet. Vermogen en uitkeringen zijn immers via het projectierendement in elkaar om te rekenen. Gebruik de hoogte van de uitkeringen voor het vaststellen van de beschermingsrendementen. Hiermee kan het stabiel houden van de uitkeringen exact worden bepaald en is eenvoudiger uitlegbaar. Een bijkomend voordeel is dat deze manier van administreren voor het solidaire contract ook (deels) aansluit bij bestaande administratiesystemen. Je hoeft dus niet een heel nieuw systeem te bouwen. En de administratiesystemen kunnen leunen op principes die zich al bewezen hebben in de praktijk.

2. Maak van gepensioneerden 1 collectief
Bereken de aanpassingen van de uitkeringen op collectief niveau. Zo krijgt elke gepensioneerde evenveel extra of minder op zijn uitkering na het behalen van een financieel resultaat. Dit maakt de resultaten in het solidaire contract beter uitlegbaar en maakt de uitvoering veel eenvoudiger. Binnen de groep van gepensioneerden deel je dan meer risico’s.

De solidaire regeling sluit in de huidige uitleg meer aan bij een puur individuele uitkeringsfase. Nadeel van een individuele uitkeringsfase is dat de impact op de uitkering van een schok groter is voor een 80-jarige dan voor een 70-jarige. Hoe ouder de gepensioneerde, hoe korter de tijd namelijk is om te spreiden. Je kunt dit in deze variant oplossen door zowel het renterisico als het langlevenrisico volledig dicht te zetten en financiële schokken niet te spreiden. Maar deze methode heeft nadelen en is niet nodig als je gepensioneerden als 1 collectief beschouwt.

De voordelen van het solidaire contract blijven staan, ook als gepensioneerden 1 collectief zijn. Risicodeling met de opbouwfase kan namelijk nog steeds. De beschermingsrendementen en overrendementen kan je namelijk gewoon toebedelen over het hele collectief. Er is geen sprake van vooraf bekende herverdeling. Volgens ons staat dus niets een uitgebreidere risicodeling tussen gepensioneerden in de weg met deze meer solidaire oplossing en past dus prima bij de insteek van het solidaire contract.

3. Bij invaren gaan alle gepensioneerden er in uitkeringen evenveel op vooruit
Bij invaren rekenen we de (toekomstige) uitkeringen om in een persoonlijk pensioenvermogen. Wij denken dat het beter uitlegbaar en ook veel eenvoudiger is als een pensioenfonds bij invaren alle gepensioneerden als 1 leeftijdscohort beschouwt. Als het pensioenfonds gepensioneerden op die manier invaart, dan is de benodigde plus of min op de uitkering vervolgens voor iedere gepensioneerde gelijk. Dat maakt het invaren makkelijker. En ook de communicatie en uitlegbaarheid richting gepensioneerden is beter.

Indien je gepensioneerden niet collectief maar individueel omzet. Dan geef je iedere gepensioneerde gewoon de voorziening mee als persoonlijk pensioenvermogen. Bij een dekkingsgraad van 100% en dezelfde rekenrente (projectierendement) is dat volgens de huidige wetgeving precies voldoende om alle uitkeringen te kunnen voldoen. Maar reken je na invaren om naar een uitkering met een ander projectierendement dan kan het zo zijn dat het voor 2 gepensioneerden die vóór de transitie allebei dezelfde uitkering kregen, de dag na de transitie een verschillende uitkering krijgen. Gegarandeerd verwarrend. Het komt doordat er gerekend wordt met een andere rente die verschillende impact heeft op de uitkeringen voor verschillende leeftijden.

Achmea Pensioenservices is er voorstander van om deze 3 stappen te zetten bij de keuze voor een solidair contract. De keuzes voegen meer solidariteit toe aan de uitkeringsfase van het solidaire contract. Bovendien kun je ermee beter gebruik maken van principes voor de administratie die zich in de praktijk al bewezen hebben.

Lees ook het artikel

Drie tips voor de uitkeringsfase van het nieuwe contract (pdf)

Auteur: Agnes Joseph en Lieke Werner