Achmea Pensioenservices stuurde vrijdag 29 april 2022 een reactie in op de consultatie over de lagere regelgeving bij het Wetsvoorstel toekomst pensioenen. We vinden het van groot belang dat open normen ook echt open blijven. Zo houden pensioenfondsen namelijk ruimte voor het maken van adequaat beleid. Ook bij ontwikkelingen die we nu nog niet voorzien. Verder vinden we het beter om gelijke regels voor solidariteitsreserve en risicodelingsreserve te maken. Pensioenfondsen moeten aan kunnen sluiten bij een recente ABTN voor invaarberekeningen. En het is voor klachten- en geschillenregelingen belangrijk dat er tijd is om er met de klager uit te komen. Kortom wet- en regelgeving moet goed in elkaar zitten. Voor daarna is het heel belangrijk dat er voldoende tijd is om alle wijzigingen te implementeren.

Ruimte voor goed beleid en lange termijn
Het pensioenfonds staat dicht bij de pensioenregeling en haar deelnemers. Het is belangrijk dat de besturen in staat blijven om het beste beleid te kiezen in het belang van hun deelnemers. De lagere regelgeving lijkt bevoegdheden bij de pensioenbesturen weg te nemen door een strak gereguleerd raamwerk ervoor in de plaats te stellen. Pensioenfondsbesturen hebben daardoor zelf veel minder ruimte om de pensioenregeling in het belang van hun deelnemers uit te voeren. Dat knelt omdat de Wet toekomst pensioenen en de lagere regelgeving bedoeld zijn voor de lange termijn. We hebben de toekomst niet volledig in beeld. En zelfs op korte termijn is de precieze uitwerking van de wet niet helder. Bijvoorbeeld omdat een deel van de lagere regelgeving na de zomer komt.

Ruimte voor gesprek
Het dicht zetten van open normen komt terug in de regels over de voorgestelde klachten- en geschillenprocedure. De wetgever bepaalt dat pensioenfondsen straks iedere uiting van ontevredenheid moeten registreren. Bovendien wordt de maximale behandeltermijn gelimiteerd op 6 weken, zonder te voorzien in een interne escalatiemogelijkheid. Een klachten- of geschillenprocedure mag natuurlijk niet te lang duren. Maar deze regels nemen niet alleen de marge weg om op basis van 'kennis van de winkel' een gerichte klachten- en geschillenprocedure in te richten, zij zorgen bovendien voor een aanzienlijke lastenverzwaring bij de administraties. Achmea Pensioenservices deed daarom de aanbeveling om de termijnen niet te strak te stellen. En om een interne escalatiemogelijkheid op te nemen. Zo kunnen pensioenfondsen zo nodig langer in gesprek zijn met een klager.

Ruimte voor nieuwe ontwikkelingen bij invaren
Ook is dichtgezet dat het pensioenfonds voor de waardering van opgebouwde aanspraken en rechten moet aansluiten bij de ABTN van 30 juni 2022. Dat geldt bij de VBA rekenmethodiek. Maar het is niet handig om die datum vast te leggen. De omstandigheden kunnen immers wijzigen tussen juni 2022 en het moment van invaren. Zo weten sommige fondsen nu al dat ze na juni 2022 nog met een nieuwe regeling starten. Dat staat nog los van de zaken die we nu nog niet kunnen voorzien.

Ruimte voor praktische uitvoerbaarheid
Bij de regels over informatieverplichtingen valt op dat de formulering niet eenduidig is. Neem bijvoorbeeld de regel voor pensioenfondsen die een uitkering aanbieden met een vastgesteld of variabel gedeelte. Het pensioenfonds moet de opgave van de hoogte van de uitkering baseren op de meest geschikte combinatie van een vastgestelde en variabele uitkering voor die deelnemer. De risicohouding van de (gewezen) deelnemer is hierbij bepalend. Onduidelijk is hoe dit praktisch werkt. Het maakt de uitvoering lastig.

Ruimte voor totaalplaatje bij solidariteitsreserve en risicodelingsreserve
Pensioenfondsen met een verplichtstelling die de flexibele premieovereenkomst uitvoeren moeten straks verplicht een risicodelingsreserve toevoegen. Het idee daarachter is dat er dan meer waarborgen zijn voor de verplichtstelling. Maar die risicodelingsreserve kent zoveel randvoorwaarden dat het aanhouden van deze reserve helemaal niet zo aantrekkelijk is. Pensioenfondsen moeten namelijk voor iedere doelstelling de baten en lasten berekenen en onderbouwen voor alle cohorten.

Hieruit lijkt het alsof iedere doelstelling apart onderbouwing behoeft. Maar het is in onze ogen beter om het grotere geheel te bekijken. Misschien zijn er meerdere doelstellingen die je met de reserve wil bereiken. Bijvoorbeeld een meer gericht op jongeren, een andere meer gericht op ouderen. Een integrale kijk kan de inzet van een reserve voor het geheel van doelstellingen evenwichtig maken. Wij vinden dat de norm open moet zijn zodat de onderbouwing bij pensioenfondsen ligt. Een ander nadeel is snel zichtbaar bij hoge inflatie. Je mag de risicodelingsreserve nu alleen vullen vanuit premie. Jongeren betalen en ouderen trekken de reserve leeg. Achmea Pensioenservices vindt het daarom goed om de vul- en uitdeelregels van de risicodelingsreserve ter verruimen in lijn met de solidariteitsreserve.

Ruimte in de tijd
Het is heel ambitieus om de wetgeving in te laten gaan per 1 januari 2023. Het gaat om een wijziging van het stelsel en is dus voor de langere termijn. Op korte termijn staan in de lagere regelgeving verwijzingen naar uitwerkingen in ministeriële regelingen. Die regelingen zijn er nog niet. Zonder deze informatie is de precieze uitwerking van de wet nog niet helder. Neem daarom de tijd om het stelsel goed in te richten. En laat ook voor de laatste stap, de implementatie, voldoende tijd. Alle pensioenfondsen gaan immers in een korte periode over.

Auteurs: Lieke Haijemaije, beleidsadviseur en An Wouters, pensioenjurist

Lees onze volledige reactie (pdf)