De vaste uitkering als default, 2 reserves met hetzelfde doel maar met andere regels, inkopen tegen een minimale dekkingsgraad. De Wet toekomst pensioenen (Wtp) kent enorm veel regels. Regels die gemaakt zijn met goede bedoelingen. Om een beter pensioen te regelen. Maar sommige van die regels hebben juist een omgekeerde werking, zij gaan ten koste van pensioen. Wij zien deze top 6 van onnodige regels! Zowel de solidaire als de flexibele premieregeling kunnen meer pensioen opleveren dan nu het geval is.

Neem ook in de flexibele regeling de variabele uitkering als default
In het wetsvoorstel Wtp staat voor de flexibele premieregeling de vaste uitkering voorgeschreven als default in de situatie dat sociale partners en deelnemers zelf niet kiezen. Voor de solidaire regeling geldt deze variabele pensioenuitkering wel altijd. En alle deelnemers van pensioenfondsen die naar de solidaire regeling overstappen, gaan met invaren naar een variabele uitkering. De overstap naar het nieuwe stelsel is immers bedacht, omdat een variabel pensioen welvaartswinst oplevert. Een vaste uitkering als default voor de flexibele premieregeling is daarmee niet logisch.

Maak een collectieve uitkeringsfase voor alle gepensioneerden
In het solidaire contract is de uitkeringsfase nu nog individueel geregeld. Dat heeft grote consequenties. Iedere gepensioneerde krijgt van jaar op jaar een andere aanpassing van de uitkering. Dat is niet uitlegbaar en niet solidair. Dat is op zich al jammer. Maar erger is dat het ten koste gaat van een hoger verwacht pensioen. Bij een individuele uitkeringsfase moet je namelijk meer beleggingsrisico’s terugnemen op hogere leeftijd. Want je beleggingshorizon wordt steeds korter. Voor het flexibele contract is het met een collectieve uitkeringsfase al goed geregeld. Alle gepensioneerden krijgen gelijke jaarlijkse aanpassingen en een hoger verwacht pensioen. Dat alles dankzij minder regels.

Koop een vaste uitkering dekkingsgraadneutraal in
Bij een flexibele regeling kan een pensioenfonds ook een vaste uitkering aanbieden. De aankoop van de uitkering gaat in principe tegen een ‘dekkingsgraadneutraal’ tarief. Maar het tarief mag niet lager zijn dan de minimaal vereiste dekkingsgraad (zeg ‘105%’). Die laatste regel is onwenselijk. Stel de dekkingsgraad van je pensioenfonds is 95%. Maar jij moet je uitkering aankopen op 105%. En vervolgens volgt er 10% korting op je uitkering om op de dekkingsgraad van het pensioenfonds op 105% te krijgen. Oneerlijk, je krijgt de korting twee keer voor je kiezen. Haal die extra inkoopregel weg. Laat iemand inkopen op 95% en daarna meegaan met de collectieve korting. Ook hier geldt: minder regels levert onder de streep meer pensioen op.

Hanteer dezelfde regels voor de risicodelings- en de solidariteitsreserve
De risicodelingsreserve is een collectieve reserve waarmee je samen financiële mee- en tegenvallers kan opvangen in het flexibele contract. Dat is vergelijkbaar met de doelen van de solidariteitsreserve in het solidaire contract. Maar voor de risicodelingsreserve gelden allerlei extra voorwaarden. Zo mag je de reserve alleen vullen uit premie. Dat betekent dat alleen actieve deelnemers betalen. Is dat eerlijk als de reserve ook gebruikt wordt voor slapers en gepensioneerden? En je mag de reserve niet gebruiken voor het opvangen van mee- of tegenvallers in beleggingen. Het zijn kortom extra regels, waarmee je geen stabieler of hoger pensioen krijgt. Met minder regels kunnen we de risicodelingsreserve effectiever inzetten.

Laat pensioenfondsen beleggingsbeleid sneller richten op koopkracht
Pensioenfondsen met een herstelplan mogen nu hun beleggingsbeleid niet zomaar wijzigen. Maar met de nieuwe contracten in het vooruitzicht verwachten we dat pensioenfondsen straks anders gaan beleggen. Er zijn nieuwe doelen zoals een koopkrachtiger pensioen. Daar mogen pensioenfondsen in de transitie naar het nieuwe stelsel al op voorsorteren. Maar in de praktijk staan daarvoor allerlei extra regels in de weg. Zo moet het transitieplan en implementatieplan gereed zijn. Waarom die extra regels? Waarom mogen pensioenfondsen niet nu al hun beleggingsbeleid aanpassen richting een koopkrachtiger pensioen. Door bijvoorbeeld minder renterisico dicht te zetten voor een betere bescherming tegen de oplopende inflatie. Ook hier geldt: minder regels, meer pensioen.

Meer indexeren zonder eis toekomstbestendigheid
In het nieuwe stelsel kunnen we eerder pensioenen verhogen. Vooruitlopend mogen pensioenfondsen onder voorwaarden ook al eerder indexeren, bij een dekkingsgraad boven de 105% in plaats van de nu geldende indexatiedrempel van 110%. Echter als het pensioenfonds de huidige uitkeringen niet omzet in individuele pensioenvermogens dan gaan de huidige zware ‘toekomstbestendige’ indexatieregels weer gelden. Dit lijkt niet logisch: straks kennen alleen gesloten pensioenfondsen nog een uitkeringsregeling of pensioenfondsen met een vaste uitkeringsfase in de flexibele regeling. Waarom zou je in die gevallen zeer strenge indexatie eisen moeten handhaven? Die indexatie eisen gingen uit van continuïteit van het stelsel. Ze waren bedoeld voor bescherming van toekomstige generaties. Laat die eisen voor toekomstbestendige indexatie los. Nu maar ook straks na de hele transitie. Minder regels, meer pensioen.

Minder regels kunnen werkelijk meer pensioen opleveren
Iedereen gaat er daarmee op vooruit. Maak het waar, durf de regels los te laten.

Auteur: Agnes Joseph, actuaris